Czym jest PSSD i jak je leczyć?

Czym dokładnie jest PSSD i jakie są jego objawy?

PSSD (Post-SSRI Sexual Dysfunction) to przewlekła dysfunkcja seksualna utrzymująca się po odstawieniu leków z grupy SSRI (selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny) oraz SNRI. Może obejmować:

• Zmniejszone lub całkowity zanik libido

• Brak lub osłabienie odczuwania przyjemności seksualnej oraz problem z podnieceniem

• Zaburzenia erekcji lub trudności z osiągnięciem orgazmu

• Znieczulenie genitalne (zmniejszona wrażliwość na dotyk)

• Suchość pochwy u kobiet

• Brak naturalnych reakcji na bodźce seksualne

• Często współistniejącymi objawami jest także zanik uczuć romantycznych, anhedonia oraz odrętwiałość emocjonalna

Jak często występuje PSSD?

Dokładna częstość występowania PSSD nie jest znana, ponieważ nie ma wystarczającej liczby badań epidemiologicznych. Jednak raporty pacjentów i pojedyncze badania sugerują, że może to być stosunkowo częsty, ale niedostatecznie zgłaszany problem. 

Jaki jest mechanizm biologiczny PSSD?

Mechanizm PSSD nie jest do końca poznany, ale istnieje kilka hipotez:

• Desensytyzacja receptorów serotoninowych (5-HT1A, 5-HT2A, 5-HT2C) – przewlekłe stosowanie SSRI może prowadzić do trwałych zmian w regulacji serotoniny.

• Zmiany w układzie dopaminergicznym – serotonina hamuje dopaminę, która odgrywa kluczową rolę w libido i funkcjach seksualnych.

• Neuroplastyczność i zmiany epigenetyczne – leki mogą wpływać na ekspresję genów związanych z funkcjonowaniem układu nerwowego.

• Zmiany w przewodnictwie nerwowym w obszarach odpowiedzialnych za odczuwanie przyjemności i pobudzenie seksualne.

5. dysbioza układu pokarmowego oraz zaburzenie osi mózg-jelita, przewlekły stan zapalny

Jakie leki najczęściej prowadzą do PSSD? Czy tylko SSRI mogą wywołać ten problem?

Najczęściej PSSD jest kojarzone z lekami SSRI, takimi jak:

• Fluoksetyna (Prozac)

• Paroksetyna (Seroxat)

• Sertralina (Zoloft)

• Escitalopram (Lexapro)

• Citalopram (Cipramil)

Jednak podobne objawy mogą występować po SNRI (np. wenlafaksyna, duloksetyna), a także innych lekach psychotropowych, w tym:

• Niektórych lekach przeciwpsychotycznych (np. risperidon, olanzapina)

• Niektórych lekach przeciwdepresyjnych spoza grupy SSRI (np. tianeptyna, klomipramina)

• Finasterydzie (lek stosowany na łysienie i przerost prostaty) – wywołuje podobny stan zwany PFS (Post-Finasteride Syndrome)

• Izotretynoinie (lek stosowany na trądzik)

Wystątpienie pssd nie jest  zależne od dawki leku.

Jak diagnozuje się PSSD – czy istnieją konkretne testy lub kryteria?

Nie istnieją oficjalne testy diagnostyczne dla PSSD. Diagnoza opiera się na wykluczeniu innych możliwych przyczyn zaburzeń seksualnych oraz spełnieniu następujących kryteriów:

• Występowanie dysfunkcji seksualnych podczas stosowania SSRI/SNRI.

• Utrzymywanie się objawów po całkowitym odstawieniu leków.

• Brak wcześniejszych problemów seksualnych przed leczeniem psychiatrycznym.

• Wykluczenie innych możliwych przyczyn (np. zaburzeń hormonalnych, problemów psychologicznych, chorób neurologicznych).

• Najbardziej rozpoznawalnym i charakterystycznym objawem, jest zanik czucia erogennego w genitaliach, pacjenci często przyrównują to do obstrzyknięcia genitaliów środkiem znieczulającym 

Czy lekarze są świadomi istnienia PSSD, czy pacjenci często spotykają się z bagatelizowaniem objawów?

Wielu lekarzy nie jest świadomych PSSD lub nie traktuje go jako poważnego problemu. Pacjenci często spotykają się z bagatelizowaniem objawów, a niektórzy psychiatrzy błędnie interpretują PSSD jako objaw depresji lub lęku, co prowadzi do przepisywania kolejnych leków.

Jak PSSD wpływa na codzienne życie i zdrowie psychiczne pacjentów?

PSSD może znacząco pogorszyć jakość życia. Wielu pacjentów doświadcza:

Problematycznych relacji intymnych i trudności w związkach

obniżonego nastroju  i myśli samobójczych związanych z utratą zdolności do odczuwania przyjemności

Poczucia utraty własnej tożsamości seksualnej

Problematycznego funkcjonowania społecznego z powodu anhedonii i spadku motywacji

Czy istnieją obecnie skuteczne metody leczenia PSSD?

Nie ma oficjalnie zatwierdzonego leczenia PSSD, natomiast do tej pory najskuteczniejsza wydaje się być terapia nakierowana na dysbiozę w jelitach oraz regulację mikrobiomu, który jest zaburzony wskutek farmakoterapii

Czy istnieją przypadki osób, które z czasem całkowicie wyzdrowiały z PSSD?

Tak, ciężko podać procenty.  Z mojego doświadczenia wynika że większe szanse na wyzdrowienie mają ci,  ktorzy wprowadzaja radykalne zmiany w swoim zyciu.

Jak wygląda obecny stan badań nad PSSD?

Badania nad PSSD są wciąż na bardzo wczesnym etapie. Niektóre instytucje zaczynają uznawać ten problem (np. EMA – Europejska Agencja Leków), ale wciąż brakuje szeroko zakrojonych badań klinicznych. Niektóre zespoły badawcze np Roberto Malcangi szukają biomarkerów i metod leczenia, ale finansowanie tych badań jest ograniczone.

Czy uważasz, że w przyszłości PSSD będzie oficjalnie uznane jako efekt uboczny SSRI?

Coraz więcej organizacji i lekarzy zaczyna uznawać PSSD jako rzeczywisty problem. Możliwe, że w przyszłości zostanie on oficjalnie uznany jako efekt uboczny SSRI, zwłaszcza jeśli pojawią się dalsze badania potwierdzające jego mechanizm i częstość występowania.

© 2025 Protracted Withdrawal

Adres

ul. Rymarska 43
53-206 Wrocław

Kontakt

contact@protracted-withdrawal.com
791 001 154

Menu

Zaobserwuj mnie